قطع ناگهانی قاعدگی

قطع ناگهانی قاعدگی یا آمنوره برای بسیاری از زنان نگران‌کننده است، به‌ویژه اگر بدون علت مشخصی اتفاق بیفتد. این وضعیت ناشی از عوامل مختلفی مانند استرس، تغییرات هورمونی، کاهش یا افزایش وزن شدید، مشکلات تیروئید یا حتی بارداری رخ می‌دهد. گاهی اوقات مصرف برخی داروها یا ابتلا به بیماری‌های خاص نیز ممکن است باعث قطع پریود شود. اما این مشکل موقتی است یا نشانه‌ای از یک بیماری جدی محسوب می‌شود؟ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

علت قطع ناگهانی قاعدگی

در نظر داشته باشید که قطع قاعدگی باید جدی گرفته شود و تحت نظر پزشک علت آن شناسایی شود، اما به طور کلی علت قطع ناگهانی پریود می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. اولین و شایع‌ترین دلیل قطع پریود، بارداری است. حتی اگر از روش‌های جلوگیری استفاده کرده‌اید، بهتر است تست بارداری انجام دهید.
2. استرس شدید و اضطراب مداوم تعادل هورمونی بدن را مختل کرده و تخمک‌گذاری را متوقف می‌کند که در نتیجه منجر به قطع قاعدگی می‌شود.
3. کاهش وزن ناگهانی و کمبود تغذیه مانند رژیم‌های سخت یا بی‌اشتهایی عصبی باعث کاهش چربی بدن و اختلال در تولید استروژن می‌شود. افزایش وزن بیش از حد نیز می‌تواند تعادل هورمونی را به هم بزند و باعث آمنوره شود.
4. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک باعث عدم تعادل هورمونی، افزایش سطح آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه) و در نتیجه تخمک‌گذاری نامنظم یا عدم تخمک‌گذاری می‌شود که می‌تواند منجر به قطع قاعدگی شود.
5. تولید ناکافی هورمون تیروئید، قاعدگی را نامنظم یا متوقف می‌کند.
6. افزایش بیش از حد هورمون تیروئید نیز ممکن است باعث قطع پریود و کاهش وزن شدید شود.
7. اگر قاعدگی قبل از ۴۰ سالگی متوقف شود، نشانه‌ای از یائسگی زودرس است که در اثر عوامل ژنتیکی، بیماری‌های خودایمنی یا درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی ایجاد می‌شود.
8. ورزشکاران حرفه‌ای یا افرادی که تمرینات شدید و مداوم انجام می‌دهند، ممکن است به دلیل کاهش چربی بدن و اختلال در تولید هورمون‌ها، پریودشان متوقف شود.
9. قطع ناگهانی مصرف برخی از قرص‌های ضدبارداری می‌تواند منجر به تأخیر در بازگشت قاعدگی شود.
10. داروهای ضدافسردگی، ضدروان‌پریشی، شیمی‌درمانی یا کورتیکواستروئیدها نیز می‌توانند باعث آمنوره شوند.
11. برخی بیماری‌های خودایمنی، دیابت، اختلالات هیپوفیز یا بیماری‌های کبدی بر چرخه قاعدگی تأثیر گذاشته و باعث قطع ناگهانی آن می‌شوند.

عوامل موثر بر روی قطع ناگهانی قاعدگی

1. برداشتن رحم یا هیسترکتومی
2. اختلال و یا جراحی تخمدانها
3. وجود تومورهایی در غده هیپوفیز
4. کیست های تخمدانی و یا تومورهای خوش خیم
5. اختلالات موجود در تخمدان ها
6. وجود اختلالات و غدد درون ریز

اختلالات و یا قطع قاعدگی می تواند نشانه از بیماری در بدن شما باشد، بنابراین با مراجعه به متخصص زنان باید از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری نمایید. زمان‌های قاعدگی خود را یادداشت‌ نمایید تا اگر قاعدگی شما قطع‌ شد، زودتر تشخیص‌ دهید و از بروز بیماری پیشگیری نمایید.

علائم آمنوره

• عدم خونریزی قاعدگی

• گرگرفتگی و تعریق شبانه

• خشکی واژن و کاهش میل جنسی

• ریزش مو یا رشد موی زائد

• افزایش یا کاهش وزن ناگهانی

• جوش و چرب شدن پوست

• ترشح غیرطبیعی از سینه

• درد لگن و سردرد

• پوکی استخوان یا کاهش تراکم استخوان

نحوه تشخیص آمنوره یا قطع ناگهانی قاعدگی

تشخیص آمنوره شامل بررسی علائم، معاینه فیزیکی و انجام آزمایش‌های پزشکی برای یافتن علت اصلی آن است. پزشک از روش‌های مختلفی برای ارزیابی وضعیت هورمونی، ساختار تخمدان‌ها و سایر اندام‌های مرتبط استفاده می‌کند.

معاینه فیزیکی

پزشک در ابتدا درباره سابقه قاعدگی، سبک زندگی، استرس، تغییرات وزنی، فعالیت‌های ورزشی و مصرف داروها سؤال می‌پرسد.
سپس معاینه فیزیکی انجام می‌شود تا علائمی مانند افزایش رشد مو، آکنه، ریزش مو، تغییرات سینه یا علائم یائسگی زودرس بررسی شود.

تست بارداری

اولین آزمایش برای بررسی آمنوره، تست بارداری است، زیرا بارداری شایع‌ترین علت قطع قاعدگی است.

آزمایش‌های خون برای بررسی سطح هورمون‌ها

برای تشخیص مشکلات هورمونی، پزشک آزمایش‌های زیر را تجویز می‌کند:

• هورمون پرولاکتین برای بررسی اختلالات هیپوفیز که باعث قطع قاعدگی و ترشح شیر از سینه می‌شود.

• هورمون‌های تیروئید (TSH, T3, T4) برای بررسی کم‌کاری یا پرکاری تیروئید که یکی از دلایل شایع آمنوره است.

• هورمون‌های زنانه (استروژن، پروژسترون، LH، FSH) برای ارزیابی عملکرد تخمدان‌ها و بررسی احتمال یائسگی زودرس یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

• هورمون‌های آندروژنی (تستوسترون و DHEA-S) برای بررسی عدم تعادل هورمونی و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک.

آزمایش چالش پروژسترون

در این تست، پزشک یک دوره کوتاه داروی پروژسترون تجویز می‌کند، اگر بعد از قطع دارو پریود رخ دهد، نشان می‌دهد که بدن استروژن تولید می‌کند، اما تخمک‌گذاری دچار مشکل شده است.

اگر پریود رخ ندهد، احتمالا مشکل در سطح استروژن یا مشکلات ساختاری رحم و تخمدان‌ها وجود دارد.

سونوگرافی لگن (اولتراسوند) و MRI

سونوگرافی رحم و تخمدان‌ها برای بررسی وجود کیست‌های تخمدانی، بررسی ضخامت دیواره رحم و ناهنجاری‌های تخمدان یا رحم تجویز شده و MRI مغز در صورتی که پزشک به مشکلات هیپوفیز (مانند تومور پرولاکتینوم) مشکوک باشد، انجام می‌شود.

آزمایش‌های ژنتیکی

اگر پزشک احتمال دهد که آمنوره به دلیل مشکلات ژنتیکی مانند سندرم ترنر یا یائسگی زودرس است، آزمایش‌های ژنتیکی تجویز می‌کند.

روش های درمان قطع ناگهانی قاعدگی

درمان آمنوره بستگی به علت اصلی آن دارد. پس از تشخیص، پزشک با روش‌های مختلف از جمله اصلاح سبک زندگی، دارو درمانی یا درمان‌های هورمونی به بازگرداندن چرخه قاعدگی کمک می‌کند.

تغییر سبک زندگی

مدیتیشن، یوگا و تکنیک‌های تنفس عمیق می‌توانند تعادل هورمونی را بهبود بخشند. همچنین خواب کافی ۷-۸ ساعت در شب برای کاهش استرس روزمره ضروری است.

کمبود مواد مغذی مثل آهن، ویتامین B12 و ویتامین D می‌تواند باعث آمنوره شود. بنابراین مصرف پروتئین، میوه‌ها، سبزیجات، مغزیجات و چربی‌های سالم توصیه می‌شود.

افزایش وزن در افراد لاغر و کاهش وزن در افراد دارای اضافه‌وزن می‌تواند قاعدگی را تنظیم کند، به همین منظور رژیم‌های سخت و ورزش‌های شدید باید متوقف شوند.

دارو درمانی و مکمل‌های هورمونی

در مواردی که آمنوره به علت یائسگی زودرس، کمبود استروژن یا اختلالات هورمونی باشد، پزشک قرص‌های ترکیبی استروژن-پروژسترون تجویز می‌کند.

• در افراد مبتلا به تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، قرص‌های ضدبارداری هورمونی برای تنظیم قاعدگی و کاهش علائم هورمونی مردانه تجویز می‌شود.

• برای زنانی که به دلیل عدم تخمک‌گذاری (مانند PCOS) دچار آمنوره هستند و قصد بارداری دارند، داروهای تحریک تخمک‌گذاری تجویز می‌شود.
• اگر آمنوره ناشی از کم‌کاری یا پرکاری تیروئید باشد، داروهای تنظیم‌کننده تیروئید تجویز می‌شوند.
• در مواردی که سطح پرولاکتین بالاست مانند تومور هیپوفیز، داروهایی مانند بروموکریپتین کمک‌کننده هستند.

جراحی

در مواردی که آمنوره ناشی از چسبندگی داخل رحمی (سندرم آشرمن) یا اختلالات مادرزادی رحم باشد، جراحی برای ترمیم رحم انجام می‌شود.

اگر تومور هیپوفیز باعث افزایش پرولاکتین و قطع قاعدگی شده باشد، جراحی ضروری است.

امنوره یا قطع ناگهانی قاعدگی چه عوارضی دارد؟

• اختلال در تولید هورمون‌های استروژن و پروژسترون.

• اختلال در تخمک‌گذاری و مشکلات باروری.

• افزایش خطر بیماری‌های قلبی و فشار خون.

• کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر شکستگی.

• اضطراب، افسردگی و تغییرات خلقی.

• بالا رفتن خطر سرطان‌های سینه و رحم.

• خشکی پوست، ریزش مو و جوش‌های پوستی.

• خشکی واژن و کاهش علاقه به رابطه جنسی.

سوالات متداول

در نهایت…

قطع ناگهانی قاعدگی (آمنوره) نشانه‌ای از مشکلات هورمونی یا پزشکی است و به علت‌های مختلفی از جمله استرس، مشکلات تیروئید، اختلالات تخمدان‌ها یا تغییرات وزن ایجاد می‌شود. در صورتی که پریود برای مدت طولانی قطع شود یا با علائم دیگری همراه باشد، مراجعه به پزشک ضروری است. درمان به موقع به پیشگیری از عوارض مانند ناباروری، مشکلات قلبی و پوکی استخوان کمک کند.