یکی از شایع ترین بیماری ها در زنان آندومتریوز می باشد. بافت مخاط رحم، بافت آندومتریال نام دارد که شامل گلبول های خون و بافت های همبند می باشد که معمولا داخل رحم رشد می کنند. بیماری آندومتریوز زمانی ایجاد می شود که غدد آندومتریال و بستره رحم در خارج از رحم رشد کنند. ممکن است برای بسیاری از بانوان این سوالات پیش آید که کیست آندومتریوز تخمدان چیست؟ درمان آندومتریوز چیست؟ مسلماً تشخیص آندومتریوز با سونوگرافی یک روش مطمئن می باشد، در این مقاله قصد داریم شما را با این بیماری بیشتر آشنا کنیم
کیست آندومتریوز چیست؟
آندومتریوز در بیشتر موارد یک بیماری دردناک بوده که در آن بافت داخلی رحم (آندومتریوم) با رشد غدد آندومتریال، به سمت بیرون رحم رشد می کند. این بیماری تخمدان ها، لوله های فالوپ (که وظیفه انتقال تخمک به رحم را دارند) و بافت داخلی لگن خاصره را درگیر می کند. به ندرت بافت آندومتریال به خارج از ناحیه لگن سرایت می کند.
در این بیماری بافت آندومتریال، به حالت طبیعی به عملکرد خود ادامه می دهد. این بافت ضخیم شده، شکسته شده و در سیکل قاعدگی، خونریزی می کند. به دلیل اینکه این بافت هیچ راهی برای خروج از بدن ندارد، در داخل بدن گیر می افتد. زمانی که آندومتریوز تخمدان ها را درگیر می کند، کیست های آندومتریوز شکل می گیرند. بافت اطراف این ناحیه آسیب دیده و در نهایت باعث چسبندگی و ایجاد زخم می شود. بافت آندومتریوز در حالتی غیر طبیعی، به بافت ها و اعضای ناحیه لگن خاصره آسیب زده و باعث چسبندگی می شود.
آندومتریوز و بارداری
ابتلا به این بیماری در زنان باعث ایجاد این سوال می شود که آیا با وجود این بیماری میتوان باردار شد؟ بر اساس تحقیقات به دست آمده بافت آندومتریوز به دلایلی مانند انسداد لوله رحم می تواند از تماس اسپرم و تخمک جلوگیری کند. یکی دیگر از تاثیرات منفی آندومتریوز اختلال در لانه گزینی جنین در دیواره رحم می باشد. این بیماری باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن می شود، به صورتی که سیستم ایمنی به جای محافظت از بدن به بدن حمله می کند.
این بیماری باعث ایجاد درد (برخی اوقات خیلی شدید) مخصوصاً در دوران عادت ماهیانه می شود. مشکلات باروری نیز به مرور پیش رفت می کند و بارداری را با اختلال روبرو می کند. خوش بختانه امروزه با پیش رفت علم پزشکی، راه های درمان ناباروری بسیاری وجود دارد که می تواند تا حدودی نگرانی ها را از بین ببرد.
علائم آندومتریوز چیست
علامت اولیه ابتلا به این بیماری، دردهای لگنی می باشد که اغلب در زمان عادت ماهیانه رخ می دهد. با اینکه بسیاری از افراد در زمان عادت ماهیانه درد و گرفتگی لگن را تجربه می کنند، ولی بیماران مبتلا به آندومتریوز درد غیر قابل تحمل و بسیار وحشتناکی را نسبت به قبل تحمل می کنند. همچنین گزارش هایی از پیش رفت درد به مرور زمان موجود است.
علائم و نشانه های ابتلا به این بیماری بسیار دامنه گسترده ای دارند و همچنین ممکن است این بیماری بدون علامت اتفاق بیفتد. برخی از علامت های شایع این بیماری عبارتند از:
- سقط جنین مکرر
- قاعدگی دردناک: ممکن است درد های لگنی و گرفتگی قبل از شروع عادت ماهیانه شروع شده و تا چند روز اول، ادامه داشته باشد. همچنین ممکن است درد کمر و شکم نیز تجربه شود.
- احساس درد شدید بعد از رابطه جنسی: هنگام آمیزش جنسی و بعد از آن درد یکی از علائم شایع این بیماری است.
- احساس درد شدید در زیر شکم یک یا دو هفته قبل از قاعدگی.
- درد هنگام ادرار و مدفوع کردن: معمولاً این درد ها در زمان عادت ماهیانه رخ می دهند.
- خونریزی بیش از حد : یکی از علائم این بیماری ، خونریزی شدید در دوران قاعدگی (منوراژی / menorrhagia) یا خونریزی در بین دوعادت ماهیانه (منومتروراژی / menometrorrhagia) می باشد.
- احساس درد در لگن در زمان قاعدگی که با مصرف قرص و داروهای مسکن و… تسکین نمی یابد.
- کیست تخمدان و کیست لگن
- کیست هایی که با مصرف دارو از بین نمی روند
- ناباروری : این بیماری در برخی از زنان، که برای درمان ناباروری نزد پزشک می روند، تشخیص داده می شود.
- علائم دیگر شامل : خستگی ، اسهال ، یبوست ، نفخ یا حالت تهوع ( مخصوصاً درزمان عادت ماهیانه )
دقت شود که بیماری های زنان ممکن است علائم بسیار مشابه و نزدیک به همی داشته باشند، لذا هنگامی که بیمار یک یا چند علامت از علائم فوق را مشاهده کند باید فورا نزد پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کند چرا که ممکن است احتمال وجود آندومتریوز تخمدان داده شود. که در این صورت باید اقدامات نهایی جهت تشخیص قطعی آندومتریوز انجام گیرد .
شدت درد لزوماً نشانه پیش رفته بودن بیماری نبوده و برخی زنان با آندومتریوز خفیف علائم شدیدی دارند. در حالی که برخی با درجه پیشرفته ی این بیماری، درد خیلی ملایم و یا حتی در برخی موارد هیچ دردی را تجربه نمی کنند.
همچنین بیماری سندروم روده تحریک پذیر (بیماری ای که اسهال، یبوست و دردهای شکمی را موجب می شود)، علائم مشترکی با این بیماری داشته و در صورت ابتلا بیمار به هر دو بیماری، تشخیص بسیار مشکل می شود.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
زمانی که علائم و نشانه های این بیماری را مشاهده کردید، به دکتر مراجعه کنید.
این بیماری یک شرایط چالش بر انگیز را فراهم می کند که مدیریت آن بسیار دشوار است. یک تشخیص زودهنگام، تیم درمانی خبره و تشخیص مناسب، مدیریت بهتری برای درمان این بیماری فراهم می کند.
تشخیص بیماری آندومتریوز
ابتدا پزشک متخصص با معاینه و پرسش در مورد عادت ماهیانه و سابقه پزشکی و خانوادگی می خواهد که از علایم این بیماری مطلع شود. سپس پزشک ممکن است از چکاپ های لگنی و معاینه قسمت های تحتانی استفاده کند. در این صورت اگر تشخیص پزشک بیماری آندومتریوز باشد برای مدتی دارو تجویز می کند تا شرایط بیمار بهتر شود. به طور کلی چند راه برای تشخیص قطعی آندومتریوز تخمدان وجود دارد که عبارتند از:
- سونوگرافی واژینال
- لاپارسکوپی
- معاینه لگن توسط پزشک متخصص زنان و زایمان
عوامل ابتلا به بیماری آندومتریوز
تاکنون دلیل اصلی ابتلا به بیماری آندومتریوز تخمدان مشخص نشده است اما برخی عوامل وجود دارند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند که عبارتند از :
عامل وراثتی و ژنتیکی
معمولا اشخاصی که در خانواده سابقه ابتلا به این بیماری دارند، بیشتر در معرض ابتلا به آندومتریوز تخمدان قرار دارند.
افزایش سن
با پیشرفت سن زن خطر ابتلا به آندومتریوز تخمدان نیز افزایش می یابد. ناگفته نماند که آندومتریوز تخمدان ممکن است در هر بازه سنی اتفاق بیفتد.
عدم بارداری
زنانی که باردار نشده اند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری اندومتریوز تخمدان قرار دارند.
قاعدگی
اگر از قاعدگی های طولانی یا بسیار کوتاه یا آغاز قاعدگی در سنین پایین یا چرخه قاعدگی نامنظم رنج می برید، توصیه می شود که حتما با پزشک خود مشورت نمایید زیرا این موارد باعث افزایش خطر ابتلا به آندومتریوز تخمدان می شوند.
درمان کیست آندومتریوز
درمان های این بیماری عبارتند از:
استفاده از داروهای مسکن
تغییر هورمون ها در دوران قاعدگی باعث می شود آندومتریوز ضخامت پیدا کرده و ایجاد خونریزی کند. روش های درمانی به کاهس رشد بافت آندومتر کمک می کند. همچنین استفاده از داروهای مسکن بر روی کاهش درد این بیماری تاثیر گذار خواهد بود.
جراحی
یکی از روش های درمانی برای آندومتریوز جراحی می باشد، که به خانم هایی که قصد بارداری دارند می تواند کمک کند.
هیستروکتومی
در مواردی که آندومتریوز شدید است و بسیار پیشرفت کرده است، باید برای خارج کردن رحم و تخمدان جراحی صورت گیرد. باید توجه داشت که بعد از هیستروکتومی بارداری برای بانوان ممکن نیست.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم تا شما را با بیماری آندومتریوز بیشتر آشنا کنیم و از علایم این بیماری بگوییم. توجه داشته باشید که در صورت بروز هر یک از علایم ذکر شده به بهترین متخصص زنان مراجعه کنید تا هر چه سریعتر از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
