دکتر غزاله موسوی زاده متخصص زنان و زایمان غرب تهران با توجه به اهمیت بیماری های زنان و زایمان اشاره نموده اند که در صورت مشاهده ی هرگونه بیماری و خونریزی های غیر طبیعی در ناحیه رحم و واژن فورا به جراح زنان و زایمان مراجعه نمایید.توجه داشته باشید که بسیاری از بیمار های رحمی با روش هیستروسکوپی قابل درمان هستند اگرتوسط متخصص زنان تشخیص داده شوند.
هیستروسکوپی چیست؟
هیستروسکوپی یک جراحی برای تشخیص خونریزی های غیر طبیعی درون رحم است .
هیستروسکوپی به پزشک زنان و زایمان اجازه می دهد که بتواند داخل رحم را برای وجود و علل خونریزی های داخلی بررسی نماید.در این جراحی مشکلات رحم و ساختمان آن مشخص خواهد شد.
این جراحی به وسیله ی هیستروسکوپ که یک لوله باریک مجهز به دوربین و چراغ می باشد ،انجام می گیرد. که از طریق واژن به دهانه رحم وارد می شود و بعد از آن وارد رحم می شود.
در انجام این روش هیچ گونه برشی در بدن بیمار زده نمی شود.البته هیستروسکوپی در مواردی برا تشخیص بیماری و در مواردی دیگر به عنوان یک جراحی برای درمان مورد استفاده قرار می گیرد.
هیستروسکوپی تشخیصی
در این روش پزشک اقدام به تشخیص علت ایجاد خونریزی غیر طبیعی در رحم می نماید.
برای مثال بیماری هایی مانند : پولیپ ، فیبروم و افزایش ضخامت اندومتر و …. با هیستروسکوپی قابل تشخیص خواهد بود.البته ممکن است جراح قبل از انجام اعمال جراحی مثل کورتاژ نیاز به این نوع جراحی داشته باشد.
جراحی هیستروسکوپی
جراحی هیستروسکوپی برای مواردی مانند
- برداشتن فیبروم رحم ساب موکوز
- بر طرف کردن چسبندگی های داخل رحم
- برداشتن پولیپ های داخل رحم
- برداشتن سپتوم (دیواره رحمی )
مورد استفاده قرار می گیرد که البته این موارد بعد از تشخیص توسط هیستروسکوپی انجام خواهند شد، البته گاهی لازم است تا همزمان با هیستروسکوپی آزمایش لاپاراسکوپی نیز انجام شود تا بتوان درون لگن را نیز بررسی نمود.
مزایای روش هیستروسکوپی
- زمان مورد نیاز برای بستری در بیمارستان کاهش می یابد
- بهبودی سریع تر صورت می گیرد
- نیاز به مصرف دارو و مسکن ها کاهش می یابد
- جلوگیری از هیسترکتومی(عمل برداشتن رحم)
- نیازی به باز کردن شکم ندارد
روش بی حسی برای هیستروسکوپی
این روش می تواند با بی حسی موضعی انجام شود ، بی حسی منطقه ای( نخاعی) و یا بیهوشی عمومی نیز از جمله روش های انجام این جراحی هستند که با توجه به تشخیص پزشک مورد استفاده قرا می گیرد. محدوده و علت عمل جراحی از عوامل تاثیر گذار بر نوع بی هوشی یا بی حسی هستند.
هیستروسکوپی چگونه انجام می شود؟
انجام عمل با بی حسی موضعی و ضدعفونی کردن موضع انجام می شود، سپس دهانه رحم باز و هیستروسکوپ از دهانه آن وارد فضای داخلی رحم می شود. لازم است تا با استفاده از مخزن مایع یا گاز برای باز کردن فضای داخلی رحم به لوله هیستروسکوپ وصل شود، این اقدام به پزشک امکان دیدن مجرای ورودی رحم و فضای داخل رحم را می دهد.
در ادامه نیز اگر نیاز به انجام عمل جراحی کوچکی باشد جراح با وارد کردن وسایل خاص از مجرای تعبیه شده در دستگاه اقدامات لازم را انجام می دهد.
مراقبت های بعد از هیستروسکوپی
هیستروسکوپی، روشی است که به تشخیص و درمان مشکلات رحمی می پردازد. این روش، به برداشتن تومورهای رحمی، و هم چنین درمان مشکلات باروری و خونریزی های غیر طبیعی نیز کمک می کند.
از آن جایی که در این روش، هوا به داخل رحم فرستاده می شود، ممکن است مقدار جزئی درد و یا احساس پری در ناحیه شکم، بیمار را اذیت کند. این قبیل علائم و نشانه ها، بعد از یک تا دو روز بهبود می یابند. در صورتی که رحم با مایع پر شود، احتمال ترشح آبکی از واژن برای چند روز وجود دارد.
بسیاری از خانم ها بعد از انجام این روش، مشکلی در انجام فعالیت های روزانه خود ندارند. در این جا، به برخی از مراقبت های بعد از هیستروسکوپی می پردازیم:
-
فعالیت ها
استراحت کردن به محض خستگی. داشتن خواب کافی، باعث تسریع روند بهبودی خواهد شد.
استحمام، مانند روال قبل می تواند انجام شود.
در مورد زمان برقراری رابطه جنسی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
بهتر است زمان بارداری و یا مصرف قرص های ضد بارداری، با مشورت متخصص زنان صورت بگیرد.
-
رژیم غذایی
رژیم غذایی می تواند مانند روال قبل ادامه داشته باشد. تنها در صورتی که دچار معده درد شدید، غذاهای ساده تر و یا ماست مصرف کنید.
بعد از هیستروسکوپی ممکن است متوجه تغییراتی در حرکات روده ای شوید، این حالت کاملا طبیعی است. به همین خاطر بهتر است جهت جلوگیری از یبوست، غذاهایی مصرف کنید که حاوی فیبر بیشتری هستند. در صورتی که مشکل یبوست شما بعد از چند روز برطرف نشد، حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
-
مصرف دارو
زمان مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین و یا آسپیرین، را با نظر پزشک خود آغاز کنید.
در صورتی که داروهای مسکن به شما داده شده است، حتما آن ها را در ساعت مشخص و به طور مرتب مصرف کنید.
هرگز دو مسکن را همزمان باهم مصرف نکنید، مگر اینکه پزشک آن را تجویز کرده باشد.
استامینوفن، یکی از مسکن های تجویزی است. از مصرف بیش از حد استامینوفن، خودداری کنید.
برخی از مسکن ها می توانند باعث ناراحتی معده شوند، از این رو بهتر است این قبیل داروها را با معده پر و بعد از وعده های غذایی مصرف کنید.
دوره مصرف آنتی بیوتیک های تجویزی را کامل کنید.
در صورت مشاهده علائم زیر، پزشک خود را در جریان قرار دهید:
- افزایش ترشح از واژن و یا ترشح بد بو
- علائمی از عفونت، مانند قرمزی، التهاب و یا تب
- معده درد و احساس ناراحتی به هنگام مصرف مایعات
- عدم بهبود درد با مصرف مسکن
- علائمی از لخته شدن خون در پاها
کاربرد هیستروسکوپی در بیماری های زنان:
برای شناسایی و تشخیص علل خونریزی های غیر طبیعی رحم، و نیز بررسی مشکلات موجود در این عضو، عمل جراحی هیستروسکوپی رحم انجام می شود. در این روش دستگاهی موسوم به هیستروسکوپ، از راه واژن وارد رحم شده و جراح متخصص زنان به کمک آن داخل رحم را مشاهده می نماید این دستگاه متشکل است از ، لوله ای باریک، دوربین، چراغ و معبر متصل به مخزن گاز یا مایع.
روش های مختلف هیستروسکوپی:
هیستروسکوپی می تواند به صورت تشخیصی یا گاه درمانی صورت گیرد .
در روش هیستروکوپی تشخیصی پزشک می تواند علل ایجاد خونریزی های غیر عادی یا فیبروم، پولیپ و دلیل افزایش قطر آندومتر را تشخیص دهد.
در روش هیستروسکوپی درمانی، جراحی هایی چون برداشت فیبروم، پولیپ، رفع چسبندگی های رحمی، رفع سپتوم و . . . انجام می شود.
گاه همراه با هیستروسکوپی، لازم است عمل لاپاروسکوپی هم صورت گیرد که این روش هم توان مشاهده داخل لگن را به جراح می دهد.
مزایای هیستروسکوپی:
– سرعت بهبودی و کم شدن دوره نقاهت
– درد کمتر و در خیلی موارد عدم نیاز به مسکن
– عدم نیاز به برش شکم برای انجام جراحی
– کاهش مدت زمان بستری
– بی نیاز شدن پزشک در بسیاری از موارد از تخلیه و برداشت رحم
بی حسی در هیستروسکوپی:
با توجه به وضعیت بیمار و بسته به تشخیص متخصص زنان می توان از بی هوشی عمومی یا بی حسی موضعی بهره گرفت؛ محدوده مورد بررسی و علت انجام عمل هم در تعیین نوع بی هوشی موثرند.
چگونگی انجام عمل هیستروسکوپی:
پس از اعمال بی حسی مناسب و یا بی هوشی، بخش هایی از واژن با ماده مخصوص ضدعفونی پاکسازی می شوند. سپس با کمک دستگاهی به نام بوژی دهانه رحم گشوده می شود بنا بر این هیستروسکوپ به آسانی وارد رحم می شود و برای باز کردن فضای داخلی رحم، مخزن گاز یا مایع وارد عمل می شوند در نتیجه پزشک می تواند بخش های مورد نظر را معاینه و درمان کند. در صورت نیاز به انجام عمل جراحی، دستگاه های مربوطه هم داخل رحم شده و عمل جراحی ادامه می یابد.
پس از انجام عمل هیستروسکوپی رحم:
– چنانچه بیحسی نخاعی اعمال شده باشد، بهتر است تا ساعاتی در کلینیک یا بیمارستان تحت نظر بمانید.
– در صورت استفاده از گاز، پس از جراحی امکان درد شانه حس بی حالی وجود دارد.
– درد های ناحیه زیر شکم و خونریزی های کم طی یک تا دو روز اول بعد از عمل عادی است و خود به خود رفع خواهند شد.
– اگر مواردی چون تب، درد زیاد شکم ، خونریزی زیاد واژن و ترشح واژن را داشتید، حتما به پزشک خود مراجعه نمایید.
هیستروسکوپی برای انتقال جنین
انجام هیستروسکوپی قبل از شروع درمان ناباروری با IVF ضروری است.البته که این کار باید زیر نظر بهترین متخصص زنان در تهران انجام شود. زیرا باید تمامی جوانب درمانی از نظر متخصص زنان بررسی شود. هیستروسکوپی تنها راه برای مشاهده و معاینه رحم بوده و می تواند به راحتی مشخص نماید که آیا رحم آماده حمل نوزاد هست یا خیر. در صورت داشتن بیماری و یا عفونت قبل از انجام هر یک از روش های IVF باید این موارد درمان شود.
هیستروسکوپی یک پل ارتباطی برای انتقال جنین محسوب می شود، بنابراین باید قبل از هر کدام از روش های درمان ناباروری مد نظر قرار گیرد.
همانطور که قبلا به آن اشاره شده است، برای انجام هیستروسکوپی نیاز است تا فرد بیهوش شود سپس یک لوله باریک به همراه تلسکوپ به واژن منتقل می شود و داخل حفره رحم برود. تصاویری که با این روش از داخل رحم گرفته می شود، روی یک صفحه قابل مشاهده است . بنابراین تمامی بیماری های زنان مانند فیبروم رحم، پولیپ رحم و بیماری های رحم نیز به راحتی قابل مشاهده است و متخصص زنان به راحتی می تواند با مشاهده این نتایج، درمان های موثر تری را مد نظر بگیرید و شروع کند. هیستروسکوپی را می توان برای تشخیص و جراحی استفاده کرد.
هیستروسکوپی یک روش نیمه تهاجمی است که به همین دلیل به خانم هایی که می خواهند با روش IVF باردار شوند، این روش توصیه می شود. همچنین در کنار این روش تست هایی مانند FSH، LH، آزمایشات STD، آزمایشات مربوط به اسپرم و سایر موارد نیاز است، باید انجام شود.
بیماری های رحمی بخشی از علت ناباروری و سقط جنین است. به همین دلیل باید قبل از انجام درمان ناباروری با IVF ، هیستروسکوپی انجام شود. زیرا هیستروسکوپی یک روش بسیار مهم برای بررسی و تجزیه و تحلیل رحم به منظور بررسی سلامت و آمادگی رحم برای انتقال جنین به رحم است.
اهدای جنین
اهمیت انجام هیستروسکوپی قبل از روش درمان ناباروی با IVF در مطالعات اخیر مشاهده شده است و طبق این بررسی ها از بین 292 خانم که دارای سیکل های ناموفق IVF هستند، 25 درصد از آن ها بیماری های رحمی خواهند داشت. با استفاده از هیستروسکوپی می توان بیماری ها را برطرف کرد و سپس ناباروری را درمان کرد.
میزان درمان ناباروری با IVF در خانم هایی که هیستروسکوپی را انجام داده اند، بین 19 الی 72 درصد است. که میزان ماندن جنین با این روش، چیزی حدود 45 درصد است.
اگر چه این نتایج قطعی و همیشگی نیست ولی متخصص زنان این را بیان می کند که هیستروسکوپی در درمان ناباروری کمک کننده است.
در خانم هایی که IVF را انجام داده اند ولی باردار نشده اند، ممکن است هیستروسکوپی کمک کننده نباشد و باید دیواره اندومتری را بررسی کرد.
با این حال متخصص زنان هیستروسکوپی را در همه مراحل درمان ناباروری با IVF توصیه می کند به خصوص اگر اسکن و عکس برداری هایی انجام شده است ولی نتیجه آن مشخص نیست ، هیستروسکوپی می تواند کمک کننده باشد.
عوارض جانبی بعد از جراحی هیستروسکوپی بسیار محدود است و کمتر از چهار درصد عفونت و کمتر از یک درصد خونریزی که به علت آسیب وارده به رحم رخ می دهد.
که با مراجعه به متخصص هیستروسکوپی خوب در غرب تهران این عوارض نیز رخ نخواهد داد. https://www.nhs.uk/conditions/hysteroscopy/
