در این مقاله خانم دکتر موسوی زاده درباره مرحله حساس از زندگی خانم ها و علل یائسگی زودرس را به طور مختصر توضیح خواهند داد.
یائستگی در واقع یک روند بیولوژیک در بدن است که باعث نگرانی بانوان در بارداری و قاعدگی است. معمولاً افراد بین 48 تا 52 سال دچار یائستگی می شوند .
چه رویدادهایی در بدن منجر به یائسگی می شود؟
با افزایش سن به مرور زمان تخمدان های هورمون تنظیم کننده قاعدگی کمتری تولید می کنند .و حتی طی مدت زمانی بلوغ تخمک در تخمدان ها مختل می شود و با افزایش هورمون پروژسترون بعد از تخمک گذاری به شدت کاهش می یابد .با توجه به تغییرات هورمونی باعث کاهش توانایی باروری و توقف عادت ماهیانه می شود.در صورتی که این روند در قبل از سن 40 سالگی رخ دهد یک هشدار برای یائسگی زودرس محسوب می شود.
شروع یائسگی چه عواملی را در پی خواهد داشت؟
• توانایی بارداری کاهش می یابد
• امکان اینکه فرد دچار بیماری هایی چون پوکی استخوان ،بیماری قلبی ،عروقی و … بشود زیاد است .
• قطع قاعدگی یا فاصله ی طولانی بین قاعدگی که عوارضی چون بدخوابی ،تعریق و … به همراه خواهد داشت .
• ابتلا به حمله ی قلبی و یا مغزی افزایش پیدا خواهد کرد.
چگونه یائسگی را تشخیص دهیم ؟
با انجام آزمون هورمون FSH با فاصله زمانی یک ماه ،با انجام این تست از درست کار کردن تخمدان ها مطلع می شویم .هنگامی که تولید استروژن در تخمدان ها کاهش پیدا کند FSH افزایش پیدا می کند و در صورتی که سطح خونی بالاتر از 40ml باشد باعث بروز یائستگی می شود.از دیگر عوامل بروز یائستگی زودرس تنش و بحران شدید عاطفی می باشد .
عوامل موثر در یائسگی زودرس
1. برخی جراحی ها هیسترکتومی یا برداشت رحم
2. شیمی درمانی یا پرتو درمانی
3. عدم کفایت اولیه تخمدان
4. شیوه زندگی (تنش و بحران های شدید عاطفی در زندگی )
5. کم وزنی طولانی (زنانی که به شدت در حال رژیم های سخت و طولانی مدت هستند)
6. چاقی مفرط (باعث اختلال در ترشح هورمون ها ،احتمال نارسایی تخمدان می شود )
7. بیماری های خود ایمنی( اختلالات تیرویید، آرتریت روماتیسمی، نارسایی غده های فوق کلیه، لوبوس)
8. سیگار کشیدن
9. مواجه با آلاینده ها (اجزای تشکیل دهنده پلاستیک، شوینده ها، انواع رنگ ها و عطرهاست)
علائم یائسگی زودرس چیست؟
علائم یائسگی زودرس معمولاً مشابه مواردی است که زنان تحت یائسگی طبیعی تجربه می کنند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دوره های نامنظم یا از دست رفته پریود
- دوره های پریود که بیش از حد معمول، سنگین تر یا سبک تر هستند
- گرگرفتگی (احساس ناگهانی گرما که در قسمت فوقانی بدن)
- این علائم نشانه این است که تخمدان ها استروژن کمتری تولید می کنند.
در کنار علائم فوق ، ممکن است برخی از خانمها علائم زیر را تجربه کنند:
- خشکی واژن (مهبل ممکن است نازک تر و انعطاف پذیر تر باشد)
- تحریک پذیری مثانه و بدتر شدن از دست دادن کنترل مثانه (بی اختیاری ادرار)
- تغییرات عاطفی (تحریک پذیری ، نوسانات خلقی ، افسردگی خفیف)
- خشکی پوست ، چشم ها یا دهان
- بی خوابی
- کاهش رابطه جنسی
علاوه بر علائم ذکر شده در بالا ، اگر خانمی زیر 40 سال سن دارد و هر یک از شرایط زیر را تجربه کرده است ، باید به متخصص زنان و زایمان در غرب تهران مراجعه کند تا تشخیص دهد که آیا یائسگی زودرس دارد یا خیر؟
برخی از خانم ها به دلیل انجام برخی از درمان ها، به یائسگی زود رس مبتلا می شوند.
برخی از علت های ابتلا به یائسگی زود رس
- درمان بیماری های خاص با شیمی درمانی یا پرتونگاری
- سابقه بیماری های خانوادگی و اختلال خود ایمنی مانند کم کاری تیروئید، بیماری گریوز یا لوپوس
- تلاش برای بارداری طبیعی بیش از یک سال
- ابتلای مادر یا خواهر به یائسگی زودرس
یائسگی زودرس چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص یائسگی زودرس ،متخصص زنان و زایمان به احتمال زیاد معاینه جسمی را انجام می دهد و آزمایش خون را تجویز می کند تا شرایط دیگر مانند بارداری و بیماری تیروئید را رد کند. متخصص زنان و زایمان همچنین ممکن است آزمایشاتی را برای اندازه گیری میزان استرادیول انجام دهد. تشخیص سطح پایین استرادیول که نوعی استروژن است ، می تواند نشانگر عدم موفقیت تخمدان ها برای بارداری و ابتلا به یائسگی باشد. هنگامی که سطح استرادیول کمتر از 30 باشد ، نشان دهنده ابتلا به یائسگی زود رس می باشد.
آزمایش خون
با این حال ، مهمترین آزمایش مورد استفاده برای تشخیص یائسگی زودرس ، آزمایش خون است که هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) را اندازه گیری می کند. FSH باعث می شود تخمدان های شما استروژن تولید کنند. هنگامی که تخمدانهای تولید استروژن را کاهش می دهد ، سطح FSH افزایش می یابد. هنگامی که سطح FSH از 40 mIU / میلی لیتر بالا می رود ، معمولاً نشان می دهد که به یائسگی مبتلا شده اند.
آیا موارد بهداشتی دیگری وجود دارد که در یائسگی زودرس بر زنان تأثیر می گذارد؟
مانند همه زنان یائسه ، سطح استروژن در یائسگی زودرس کاهش پیدا می کند. زیرا تخمدان ها تولید این هورمون را متوقف می کنند. سطح پایین استروژن می تواند منجر به تغییراتی در سلامت جسمی خانم ها می شود و ممکن است خطر ابتلا به وی را برای برخی از بیماری ها مانند پوکی استخوان افزایش دهد.
سایر خطرات سلامتی مرتبط با از بین رفتن استروژن شامل افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و تخمدان ، بیماری پریودنتال (لثه) ، ریزش دندان و تشکیل آب مروارید است.
با این حال ، در مقایسه با زنانی که یائسگی طبیعی را پشت سر می گذارند ، زنان تحت یائسگی زودرس بخش بیشتری از زندگی خود را بدون مزایای محافظت از استروژن خود می گذرانند. این مسئله آنها را در معرض خطر حتی بیشتر برای مشکلات سلامتی مربوط به یائسگی قرار می دهد.
یائسگی زودرس چگونه درمان می شود؟
علائم و خطرات سلامتی یائسگی زودرس و همچنین مشکلات عاطفی که ممکن است ناشی از آن باشد ، با روشهای مشابه با روشهای یائسگی طبیعی قابل مدیریت است. زنانی که با ناباروری سروکار دارند، یائسگی زودرس را ممکن است تجربه کنند و بخواهند در مورد گزینه های خود با متخصص زنان و زایمان خود صحبت کنند.
آیا یائسگی زودرس قابل برگشت است؟
خیر، زیرا ابتلا به یائسگی زود رس برگشت پذیر نیست وخانم های مبتلا به این بیماری باید تحت درمان زیر نظر متخصص زنان و زایمان در تهران قرار گیرند تا از عوارض این بیماری به دور باشند.
