سقط جنین فرآیندی است که معمولا قبل از هفته بیستم بارداری و زمانی که وزن جنین کمتر از 500 گرم است، اتفاق می افتد. این موضوع مساله ای دردناک برای خانم های بارداری است و به دنبال آن تمام تلاش خود را می کنند تا از این اتفاق ناخوشایند دور بمانند.
در این مطلب تلاش خواهیم کرد، عوامل سقط جنین را مورد بررسی قرار دهیم تا بتوانیم با افزایش آگاهی، این پیشامد را کاهش بدهیم.
سقط جنین چگونه اتفاق می افتد؟
سقط جنین، وقتی که در هفته های ابتدایی بارداری اتفاق می افتد مانند عادت دوران ماهانه است که با خونریزی کم، کمر درد و گرفتگی ماهیچه ها همراه است.
اما هر چقدر هفته های بارداری به هفته بیستم نزدیکتر شود و سقط جنین اتفاق بیفتد، خونریزی شدید، همراه با درد بسیار زیاد و گرفتگی های شدید ماهیچه ها را به دنبال دارد.
در صورتی که بارداری هفته ششم خود را سپری کرده باشد و مادر دچار خونریزی شود، متخصص زنان و زایمان به سرعت، دستور به انجام سونوگرافی می دهد تا ضربان قلب جنین را مورد بررسی قرار دهد. در صورتی که ضربان قلب مشکل پیدا کرده باشد، پزشک با انجام سونوگرافی و آزمایش های بیشتر وضعیت جنین را مورد بررسی قرار می دهد تا از سلامت و یا مرگ جنین مطمئن شود.
عوامل سقط جنین
سقط جنین تحت تاثیر عوامل زیادی است که برخی از مهم ترین دلایل را که در این میان نقش مهمی دارند، شرح می دهیم.
سن مادر
مادرانی که سن شان بالاتر از 40 سال است، احتمال سقط جنین درون آن ها نسبت به مادرانی که سن پایین تری دارند، بیشتر است.
سوابق قبلی سقط
خانم های بارداری که در گذشته یک بار یا چند بار جنین شان سقط شده است، امکان سقط جنین مجدد در آنها بیشتر است.
رشد و نمو غیرطبیعی
در چنین حالتی اختلال رشد جنین در نهایت منجر به سقط جنین به صورت خود به خودی می شود.
ناهنجاری های ارثی و ژنتیکی جنین
این عامل که در ژنتیک مادر و یا پدر موجود است باعث می شود تا اختلالات رشدی در جنین رخ دهد و در پایان نیز مشکلات به سقط را به وجود آورد. همچنین نقص کروموزومی جنین یا نقص های مادرزادی، افزایش احتمال سقط جنین را به دنبال دارد.
بیماری های عفونی مادر
در نظر داشته باشید که عفونت های مادری به ویژه سرخچه، تب مالت، ایدز و عفونت های مقاربتی می تواند منجر به سقط جنین شود.
بیماری های مزمن ناتوان کننده در مادر
برخی بیماری های مادر می تواند باعث از بین رفتن جنین و در نهایت سقط اجباری آن شود. بیماری هایی نظیر سل، سرطان، افزایش فشار خون، بیماری کلیوی در برخی از مواقع منجر به مرگ و سقط جنین شود.
بیماری های غدد
مشکلات هورمونی و غددی می تواند عاملی برای سقط جنین باشد. در اکثر موارد، بیماری های غدد نظیر کم کاری تیروئید و دیابت گاهی منجر به سقط جنین شود.
مصرف دارو و عوامل محیطی دیگر
ممکن است مصرف زیاد سیگار، مشروبات الکلی، داروهای ضد بارداری و سموم محیطی نظیر سرب و آرسنیک در مادر منجر به سقط جنین شود.
عدم پذیرش ایمنی بدن
ایمنی بدن نقش به سزایی در سلامت جنین دارد. جنین از لحاظ ژنتیک یک عامل خارجی برای مادر است و بدن مادر بر علیه آن آنتی بادی ساخته و جنین را دفع می کند. در یک بارداری طبیعی جفت، آنتی بادی های متوقف کننده می سازد که مانع دفع جنین می شود. در صورت تضعیف سیستم ایمنی بدن نیاز است تا مادر تحت مراقبت های ویژه قرار بگیرد تا از سقط ناخواسته جنین خودداری کند.
ناهنجاری های رحمی
ممکن است رحم دچار نقص تکاملی بشود و در نهایت برای بارداری آمادگی لازم را نداشته باشد. وجود نقص تکاملی رحم در دوران جنینی عاملی برای ایجاد رحم دو شاخ یا یک شاخ است. همچنین این مشکل باعث بروز انواع ناهنجاری های شکلی رحم می شود که این نقایص می تواند منجر به سقط جنین گردد. وجود فیبروم یا چسبندگی رحم نیز می تواند باعث سقط جنین در زن باردار شود.
اضافه وزن زیاد
در برخی از اوقات بین چاقی مادر و سقط جنین ارتباطات قوی پیدا شده است.
دخیل بودن اسپرم
در بعضی مواقع ثابت شده است که سن بالای پدر یا تماس زیاد پدر با سرب و برخی از آلودگی های محیطی و شیمیایی باعث شده اسپرم از مقاومت بالایی برخوردار نباشد و خطر سقط جنین افزایش پیدا کند.
انجام برخی از آزمایش های غربالگری
برخی از آزمایش های تشخیص بارداری، سلامت جنین را به خطر می اندازد و در نتیجه احتمال سقط جنین را بالا می برد.
تفاوت سقط جنین با قاعدگی
اولین موضوع، دقت در نشانه ها و علائم است. دل درد و کمر درد در سقط جنین لحظه به لحظه شدید و شدیدتر می شود. همچنین در هفته های بالاتر بارداری زمانی که خونریزی اتفاق می افتد، بعید است که با قاعدگی و پریود ارتباطی داشته باشد.
جلوگیری از سقط جنین
اگر بخواهیم از لحاظ پزشکی صحبت کنیم، نمی توانیم جلوی سقط جنین را به صورت صد در صد بگیریم اما با رعایت برخی از موارد می توانیم از این اتفاق ناگوار جلوگیری کنیم.
مراقبت های بارداری تا زمان زایمان، دوری از مصرف الکل و سیگار، داشتن وزن متعادل در بارداری، دوری از بیماری های عفونی، کم مصرف کردن کافئین، مصرف اصولی ویتامین و داشتن یک رژیم غذایی سالم می تواند احتمال سلامت جنین را بالا ببرد.
دوران بعد از سقط جنین
هفته های بارداری با دوران نقاهت پس از سقط جنین ارتباط زیادی دارد. خانم هایی که سقط جنین را تجربه می کنند، معمولا بعد از چهار تا شش هفته مجددا پریود می شوند.
برای بارداری مجدد باید زمانی را اختصاص داد تا مادر از لحاظ جسمی و روحی مجددا آماده پذیرش جنین شود و با آزمایش های مرتب و مراقبت های بارداری، احتمال سلامت خود و جنین را بالا ببرد.
کلام آخر
در اینکه سقط جنین پدیده ناخوشایندی است، هیچ تردیدی نیست. مادران و پدران تمام تلاش خود را می کنند تا بتوانند فرزند خود را در کمال صحت وسلامت به دنیا بیاورند. مطمئنا در این راه وجود متخصصی خوب و معتمد می تواند بسیار راهگشا باشد. در صورت تمایل می توانید از دکتر غزاله موسوی زاده، متخصص زنان زایمان و نازایی نیز مشاوره بگیرید.
