مراقبت های قبل از بارداری برای داشتن بارداری سالم و یدون عوارض و همچنین به دنیا آوردن نوزادی سالم بسیار اهمیت دارد. در برنامه ریزی برای بچه دار شدن باید شیوه ی زندگی شما و همسرتان ارزیابی شود تا این اطمینان به دست آید که هر دوی شما ایده آل هستید. این کار حد اقل یک ماه و ترجیحاً ۳ ماه قبل از اینکه باردار شوید، صورت می گیرد. در این مطلب می خواهیم به این مراقبت ها و آزمایشات بپردازیم.
مراقبت های قبل از بارداری شامل چه مواردی می شود؟
نکاتی وجود دارد که باید در مورد مراقبت از خود و داشتن یک بارداری سالم بدانید. در زیر به آن ها اشاره می کنیم:
سابقه خانوادگی و بیماری های قبلی
هر گونه اختلال ژنتیکی که قبل از بارداری در خانواده وجود دارد باید به پزشک اطلاع داده شود تا بتواند فرد را برای انجام غربالگری قبل از بارداری به متخصص بیماری های ژنتیکی ارجاع دهد.
- سن زوج:زنان مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات باروری، سقط جنین، ناهنجاری های کروموزومی و برخی از عوارض مرتبط با بارداری (مانند دیابت بارداری) هستند. سن پدر نیز ممکن است در برخی از این مسائل نقش داشته باشد.
- سابقه بارداری قبلی: ذکر تعداد بارداری های قبلی و روش زایمان ضروری است. هر گونه عارضه ای که ممکن است زن در دوران بارداری و بعد از آن، یا در حین زایمان یا در صورت نقایص مادرزادی قبلی تجربه کرده باشد، باید به پزشک اطلاع داده شود.
- شرایط پزشکی: هر گونه شرایط پزشکی موجود که دارید باید قبل از بارداری با پزشک خود در میان گذاشته شود. شرایطی که ممکن است بر بارداری تاثیر بگذارد عبارتند از فشار خون بالا، آسم، دیابت، صرع، کم خونی، مشکلات کلیوی، بیماری قلبی یا کبدی. اگر آسیب کمر یا بیماری دارید که ممکن است بر بارداری یا تولد نوزاد شما تأثیر بگذارد،
تغذیه مناسب و استفاده از مکمل ها
داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل بسیار مهم است. رژیم غذایی کم چرب و پر فیبر تازه تهیه شده اساس سلامتی است. زنان باید قبل از باردار شدن وزن طبیعی بدن را در نظر بگیرند.
- اسید فولیک: اسید فولیک نوعی ویتامین است. مصرف اسید فولیک حداقل به مدت یک ماه قبل از بارداری و سپس در دوران بارداری خطر تولد نوزادی با نقص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا را کاهش می دهد. مکمل های اسید فولیک برای تمام زنانی که قصد بارداری دارند توصیه می شود. پزشک در مورد میزان مناسب اسید فولیک برای شما به شما توصیه می کند.
- ید: ید برای تولید هورمون های تیروئید ضروری است. این هورمون ها برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین و در نوزادان و کودکان خردسال حیاتی هستند.
- ویتامین D: زنانی که کمتر در معرض نور خورشید قرار می گیرند، مانند کسانی که به طور منظم از ضد آفتاب استفاده می کنند، ممکن است در معرض خطر کمبود ویتامین D باشند. ممکن است پزشک شما را از نظر کمبود ویتامین D آزمایش کند و به شما توصیه کند از مکمل ها استفاده کنید.
مشاوره ژنتیکی
در صورت وجود سابقه بیماری های ارثی مانند هموفیلی یا سیستیک فیبروزیس چنانچه می دانید که شما و همسرتان دارای گروه های خونی ناسازگار هستید، قبل از حامله شدن به مشاوره ژنتیک مراجعه کنید.
اگر بالای 35 سال دارید، در معرض خطر بیشتری برای داشتن فرزندی با اختلال ژنتیکی هستید. اختلالات ژنتیکی شامل سندرم داون، تالاسمی، فیبروز کیستیک و هموفیلی است. پزشک شما می تواند در مورد آزمایشات ژنتیکی و مشاوره برای شما و همسرتان توصیه هایی ارائه دهد. پزشک شما همچنین می‌تواند در مورد آزمایش‌هایی که در دوران بارداری برای تشخیص برخی از این اختلالات در دسترس است به شما بگوید.
آزمایش خون و ادرار
این آزمایشات برای بررسی وضعیت شما تجویز می شود. آزمایش خون برای بررسی میزان ویتامین های شما، مقدار آهن، بررسی تیروئید و قند خون و…. انجام می شود.
عکسبرداری های رحمی
قبل از بارداری ممکن است پزشک برای مطمئن شدن از اینکه شما بیماری های رحم و تخمدان مانند، فیبروم رحم، کیست تخمدان و… ندارید سونوگرافی شکمی و واژینال توصیه می کند. تا در صورت وجود بیماری تحت نظر و درمان باشید.
عفونت های مقاربتی
اگر خانمی در معرض خطر ابتلا به عفونت مقاربتی است یا معتقد است که او یا همسرش از یک عفونت مقاربتی مانند زگیل تناسلی رنج می‌برد، لازم است آزمایش‌ها و غربالگری‌های قبل از بارداری مانند تست پاپ اسمیر برای تشخیص و درمان این بیماری انجام شود.
واکسیناسیون
برخی از عفونت ها قبل و در طول بارداری خطری برای بارداری هستند. این عفونت ها عبارتند از سرخجه، سیفلیس، توکسوپلاسموز، و … تب در بارداری نیز می تواند برای بارداری مضر باشد .باردار در صورت ابتلا به آنفولانزا احتمال عوارض بیشتری دارند. پزشک در مورد تزریق واکسن آنفولانزا به شما توصیه می کند.
- سرخجه: عفونت سرخجه (سرخک آلمانی) در بارداری یک نگرانی مهم است. اکثر زنان در برابر سرخجه واکسینه شده اند و ایمنی دارند، اما این ایمنی می تواند به مرور زمان از بین برود. قبل از باردار شدن باید وضعیت ایمنی سرخجه خود را آزمایش کنید. اگر ایمنی شما پایین است، می توانید واکسینه شوید. باید مراقب باشید که تا 28 روز پس از واکسیناسیون، از باردار شدن خودداری کنید.
- واریسلا: عفونت واریسلا (آبله مرغان) در بارداری می تواند مضر باشد، بنابراین باید قبل از بارداری واکسیناسیون را در نظر بگیرید. پزشک عمومی شما می تواند بررسی کند که آیا به این واکسن نیاز دارید یا خیر. باید مراقب باشید که تا 28 روز پس از واکسیناسیون از باردار شدن خودداری کنید.
ترک عادات بد
سیگار کشیدن در دوران بارداری توصیه نمی شود. به طور ایده آل 3 ماه قبل از بارداری ترک کنید. از قرار گرفتن در معرض دود خودداری کنید. مصرف کافئین باید به حداکثر دو فنجان قهوه در روز (یا چهار فنجان چای) کاهش یابد. توصیه می شود در دوران بارداری به هیچ وجه الکل مصرف نکنید. سایر مواد مخدر تفریحی (مانند ماری جوانا یا اکستازی) را متوقف کنید و داروهای بدون نسخه را با پزشک خود در میان بگذارید.
بی تحرکی رو کنار بگذارید. ورزش معقول، منظم مهم است، مانند پیاده روی و شنا. بهتر است از ورزش شدید و گرمای بیش از حد خودداری کنید.
حفظ وزن سالم
زنان کم وزن در معرض خطر زایمان زودرس هستند، در حالی که زنان دارای اضافه وزن یا چاق ممکن است در معرض خطر عوارض بارداری مانند سقط جنین، ناهنجاری های جنینی، فشار خون بالا و پره اکلامپسی باشند. زنان چاق نیز در حین زایمان در خطر عوارض هستند و احتمال سزارین بیشتر است. وزن همچنین می تواند بر توانایی شما برای باردار شدن تأثیر بگذارد. وزن سالم را می توان با رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی حفظ کرد.
کلام آخر
اگر تصمیم دارید باردار شوید، مراقبت های قبل از بارداری از اهمیت زیادی برخوردار هستند و به شما در داشتن یک بارداری سالم و ایمن کمک می کند. پس قبل از باردار شدن و اقدام به آن حتما به پزشک متخصص زنان در تهران مراجعه کنید.
